Nowa strona 3 » Galeria

Fundacja Wschód rozpoczęła w 2024 roku realizację pierwszego modułu projektu DWR/PP 2024/07/3/2025 „Innowacje biotechnologiczne w poprawie konkurencyjności sektora upraw roślinnych w Mołdawii”

Projekt współfinansowany z budżetu państwa w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w wysokości 705 380,00 zł.

Celem projektu jest wsparcie sektora upraw roślinnych, który ma strategiczne znaczenie w Mołdawii, uzależnionej w ogromnym stopniu od rolnictwa. Projekt ma być realizowany w latach 2024-2026. Obejmuje oba sektory upraw roślinnych tradycyjne i ekologiczne. Oferuje poprawę jakości gleb, wzrost konkurencyjności i efektywności gospodarowania oraz jakości produktów rolnych, a także ochronę środowiska naturalnego.
W ramach projektu przewidziano:
• transfer know-how (wizyta studyjna w Polsce), 3 regionalne warsztaty w Mołdawii, stworzenie zindywidualizowanego systemu doradztwa rolniczego w zakresie nowych technologii upraw oraz wykorzystania produktów biotechnologii rolniczych
• rozpoczęcie lokalnej produkcji innowacyjnych płynnych i granulowanych nawozów biologicznych, które mogą zastąpić importowane nawozy mineralne
• uruchomienie trzech regionalnych kompostowni wykorzystujących lokalne odpady biologiczne (z hodowli trzody i bydła, produkcji cukru i pofermetnu) w celu przeciwdziałania erozji gleb
• utworzenie certyfikowanego laboratorium badań glebowych
Inwestycje w nowoczesne technologie oszczędzające zasoby pozwolą mołdawskim producentom rolnym zachować konkurencyjność, pomimo gwałtownie rosnących kosztów produkcji. Projekt bezpośrednio wspiera realizację polityki Zielonego Ładu UE w produkcji roślinnej (co pozwoli na wzrost eksportu). Ponadto wdrożenie projektu przyczyni się do utworzenia nowych 68 miejsc pracy w miejscowościach wiejskich i wzrostu łącznych przychodów beneficjentów ze sprzedaży produktów i usług z 3 446 000 do 9 011 000 EUR. Rezultaty projektu będą służyły sieci doradztwa ACSA jako modelowe obiekty w działalności edukacyjnej i promocji przedsiębiorczości wiejskiej. Projekt uzyskał rekomendację Ministerstwa Rolnictwa Mołdawii, ma charakter ponadregionalny, będzie realizowany w 6 miejscowościach położonych w 5 regionach Mołdawii, jest zgodny z Narodowym Planem Rozwoju Mołdawii oraz Krajową Strategią Rozwoju Rolnictwa i Wsi na lata 2023-2030.

Zakończono realizację trzeciego modułu projektu DWR/PPR 2021/012/3/2023 „Wsparcie kompleksowego rozwoju pszczelarstwa w Mołdawii”

Projekt współfinansowany z budżetu państwa w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w wysokości 779 090,00 zł.

Mołdawia jest w znacznym stopniu uzależniona od rozwoju rolnictwa. Wydajność w sektorze upraw rolniczych (wg. badań naukowych) zależy w ponad 80% od zapylaczy (głównie pszczół). W związku z powyższym jest pilna potrzeba wzrostu liczby pasiek, niestety ograniczony popyt na produkty pszczelarskie na rynku lokalnym hamuje rozwój tego strategicznie ważnego sektora. Dlatego w ramach realizacji projektu stworzono warunki do poprawy jakości, rozwoju kooperacji i wzrostu produkcji i eksportu miodu (głównie na rynki UE), co wpływa na dalszy rozwój pszczelarstwa na szczeblu lokalnym. Celem projektu jest wsparcie kompleksowego rozwoju pszczelarstwa w Mołdawii. Projekt był realizowany w latach 2021-2023, obejmował całościowe i wielostronne wsparcie w zakresie edukacji, hodowli pszczół, przetwórstwa, sprzedaży lokalnej i eksportu produktów pszczelarskich oraz stworzenia stabilnych warunków dalszego zrównoważonego rozwoju całego sektora. Miał wpływ na zastąpienie, często niszczącej, konkurencji na szczeblu lokalnym, rozwojem form długofalowej kooperacji i specjalizacji. W ramach projektu okazano wsparcie w zakresie: doposażenia Ośrodka Szkolenia Pszczelarzy oraz modelowej pasieki i przetwórni miodu, modernizacji regionalnej bazy pszczelarskiej, wyposażenia Centrum Rozwoju Pszczelarstwa, rozwoju spółdzielni produkcyjnej produktów pszczelarskich i unowocześnienia zakładu eksportu miodu. Wdrożenie projektu pozwoliło na utworzenie (do końca 2023r.) w miejscowościach wiejskich, łącznie nowych 66 miejsc pracy przy planowanych 59 (wzrost z 29 do 95 zatrudnionych) i osiągnięcie (w latach 2021-2023) wzrostu łącznych przychodów ze sprzedaży o 242% przy planowanym ok.180% (wzrost sprzedaży z 910 000 EUR do 3 109 000 EUR). Rezultaty projektu służą również sieci doradztwa ACSA jako modelowe obiekty w działalności edukacyjnej i promocji rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej. Projekt miał charakter ponadregionalny, realizacja przebiegała w 6 wsiach położonych w 4 regionach Mołdawii. Projekt jest zgodny z Narodową Strategią Rozwoju Mołdawii i uzyskał rekomendację Ministerstwa Rolnictwa, Rozwoju Regionalnego i Środowiska Republiki Mołdawii.

Zakładane cele bezpośrednie:
1. Zrównoważony rozwój 6 ośrodków rozwoju pszczelarstwa w Mołdawii
2. Rozwój potencjału produkcyjnego i podaży produktów pszczelarskich
3. Poprawa sytuacji ekonomicznej beneficjentów
4. Wzrost eksportu
5. Tworzenie stabilnych miejsc pracy w regionach wiejskich.
zostały osiągnięte.
W 2023 roku zostały uzyskane efekty w postaci wzrostów:
- zatrudnienia z 65 do 95 osób (planowano do 88 osób),
- produkcji miodu (własnej i od dostawców) z 566 do 625 ton (jednak pierwotnie planowany poziom 724 ton nie został osiągnięty),
- sprzedaży z 2 062 000 do 3 109 000 EUR (planowano 2 560 000 EUR), w tym eksportu z 1 199 400 do 1 400 000 EUR (jednak zaplanowana kwota 1 648 100 EUR wpływów z eksportu nie została osiągnięta). Ze względu na niekorzystne warunki pogodowe w większości regionów Mołdawii produkcja miodu spadła o ponad 50% w stosunku do roku 2022. Kolejnym wyzwaniem w 2023r. była ogromna podaż miodu na rynki UE z Ukrainy (wszelkie ograniczenia eksportowe zostały zniesione w związku z wojną), co przełożyło się na spadki cen eksportu miodu o ponad 50-60% w stosunku do osiąganych przed wojną. Spowodowało to znaczne zmniejszenie wpływów z eksportu, nawet przy tych samych lub zwiększonych ilościach sprzedawanych produktów. Okresowe trudności mają również pozytywny wpływ na przedsiębiorców, wymuszają większą elastyczność, poszukiwania alternatywnych rozwiązań etc. Większość naszych beneficjentów była w stanie właściwie zareagować na przeciwności czego dowodem jest przekroczenie planów w zakresie wielkości sprzedaży (również alternatywnych produktów) i zatrudnienia, w bardzo trudnych warunkach działania w 2023r.

W 2023r. uzyskano następujące bezpośrednie rezultaty projektu:

1. Ośrodek Szkolenia Pszczelarzy, SRL Biohoney, wieś Minjir. Utworzono zgodnie z planem „pasieki na kołach” poprzez zakup 195szt. innowacyjnych bardzo lekkich uli pionowych ze styropianu łatwych w załadunku i transporcie.
Wskaźniki: wzrost (w latach 2022-2023) własnej produkcji miodu z 14 ton do 22 ton (planowano do 19 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich z 78 000 EUR do 150 000 EUR (planowano do 111 000 EUR). Zatrudnienie pozostało na poziomie 9 osób (6 pracowników stałych i 3 sezonowych) chociaż pierwotnie planowano wzrost zatrudnienia do 12 osób. Nie udało się utrzymać eksportu (planowano wzrost eksportu z 14 800 do 20 100 EUR).
2.  Regionalna modelowa pasieka, G.Ţ.”Vieru Ion Tudor-Zaim“, wieś Zaim. Zakupiona i uruchomiona wysokowydajna linia do produkcji woszczyny (dotacja i wkład własny), która w pierwszej kolejności pozwoli na pokrycie potrzeb własnych i innych pszczelarzy uczestniczących w projekcie.
Wskaźniki: wzrost (w latach 2022-2023) własnej produkcji miodu z 12 ton do 14 ton (planowano do 17 ton) i zatrudnienia z 5 do 6 osób (zgodnie z planem). Niestety przychody ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich spadły z 66 000 EUR do 25 000 EUR (planowano wzrost do 104 000 EUR, w tym eksport z 24 600 EUR do 42 000 EUR). Ze względu na trudności rynkowe beneficjent posiada duże zapasy niesprzedanego miodu. Pomimo drastycznych spadków przychodów beneficjent ma realne perspektywy rozwojowe, co zostało potwierdzone kredytem bankowym, którym została w części sfinansowana inwestycja w 2023r. Woszczyna jest obecnie w dużych ilościach importowana do Mołdawii. Własna produkcja przy zastosowaniu nowoczesnej linii produkcyjnej zapewnia wysoką jakość i konkurencyjna cenę. Niestety linia została uruchomiona dopiero w grudniu 2023r. (ze względu na czas uzyskania kredytu i długi okres od zamówienia do wykonania urządzeń i późniejszego uruchomienia produkcji). Dlatego wyniki ekonomiczne inwestycji zostaną osiągnięte dopiero w 2024r.
3. Regionalna baza pszczelarska, SRL Carpatina Impex, wieś Pelivan. Zaadoptowana hala produkcyjna i zakupiona maszyna do produkcji uli (wkład własny). Zakupione (dotacja i wkład własny) forma do produkcji uli ze styropianu i wielofunkcyjny wózek samojezdny do rozładunku surowców, transportu wewnętrznego i załadunku gotowych produktów do sprzedaży.
Wskaźniki: wzrost (w latach 2022-2023) własnej produkcji miodu z 17 ton do 20 ton (planowano do 23 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich z 221 000 EUR do 320 000 EUR (planowano do 271 000 EUR) i zatrudnienia z 7 do 10 osób (planowano do 9 osób). Niestety eksport spadł do poziomu 100 000 EUR (planowany był wzrost z 156 000 EUR do 201 000 EUR).
4.  Centrum Rozwoju Pszczelarstwa, „GHIDAPISGRUP”, wieś Cojușna. W powstałym w ramach projektu najnowocześniejszym i obecnie największym tego typu obiekcie w Mołdawii do przetwarzania, pakowania i przechowywania produktów pszczelarskich zainstalowano panele fotowoltaiczne o mocy 50 kW (dotacja i wkład własny).
Wskaźniki: u wszystkich członków grupy producenckiej wzrost (w latach 2022-2023) własnej produkcji miodu z 74 ton do 180 ton (planowano do 156 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów (w dużej mierze sprzętu pszczelarskiego) z 386 000 EUR do 1 154 000 EUR (planowano do 598 000 EUR) i zatrudnienia z 15 do 39 osób (w tym 27 osób na stałe i 12 osób sezonowo) przy planowanym wzroście do 27 osób łącznie. Niestety planowany wzrost eksportu z 131 000 EUR do 293 000 EUR nie został osiągnięty, udało się w 2023r. wyeksportować produkty na kwotę tylko ok. 50 000 EUR.
5.  Spółdzielnia produkcyjna „Sandic Honey Group”, wieś Peresecina. W pierwszym powstałym w ramach projektu i jednym z najnowocześniejszych w Mołdawii centrum przetwórstwa miodu zainstalowano 35 paneli fotowoltaicznych po 580W (zakup paneli z dotacji, a montaż z wkładu własnego). Jest to maksymalna ilość, która zmieściła się na dachu budynku, a jednocześnie w pełni pokrywa zapotrzebowanie zakładu na energię elektryczną. Planowana instalacja w latach 2022-2023 o mocy 150 kW została wykonana już w 2022r.
Wskaźniki: wzrost (w latach 2022-2023) własnej produkcji miodu z 77 ton do 82 ton (planowano do 91 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich z 346 000 EUR do 510 000 EUR (planowano do 386 000 EUR), w tym eksport ze 128 000 EUR do 300 000 EUR (planowano do 216 000 EUR) i zatrudnienia z 15 do 19 osób, w tym 15 osób na stałe i 4 osoby sezonowo (planowano łącznie do 18 osób).
6. Zakład eksportu produktów pszczelarskich, „VISAPINA-IMPEX” SRL, Orhei. Zakupiono wielofunkcyjny wózek samojezdny (dotacja i wkład własny) do rozładunku surowców, transportu wewnętrznego i załadunku gotowych produktów do sprzedaży.
Wskaźniki: Zakład specjalizuje się w skupie, przetwórstwie i eksporcie miodu. Niestety ze względu na bardzo niskie ceny przy eksporcie nie udało się zrealizować zakładanych planów. Planowano wzrost (w latach 2022-2023) sprzedaży miodu z 372 ton do 436 ton. W 2023r. sprzedaż i eksport spadły do poziomu 307 ton. Wartość sprzedaży i eksportu osiągnęła poziom 950 000 EUR przy planowanym wzroście z 965 000 EUR do 1 090 000 EUR (w tym eksportu z 754 000 EUR do 876 000 EUR). Poziom zatrudnienia spadł do 10 osób przy planowanym wzroście z 14 do 16 osób.

Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.

Zakończono realizację drugiego modułu projektu DWR/PPR2022/002/3/2023 „Rozwój kobiecej przedsiębiorczości w regionach wiejskich Mołdawii”

Projekt współfinansowany z budżetu państwa w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w wysokości 795 720,00 zł.

Celem projektu jest pomoc w rozwoju kobiecej lokalnej przedsiębiorczości w regionach wiejskich Mołdawii. Projekt jest realizowany w latach 2022-2024, obejmuje wielostronne wsparcie w zakresie inwestycyjnym, edukacyjnym, budowania relacji biznesowych etc. Realizacja projektu jest praktycznym przykładem bardzo zróżnicowanych możliwości prowadzenia działalności gospodarczej przez kobiety pochodzące ze środowisk wiejskich. W ramach projektu przewidziano budowę i wyposażenie dwóch zakładów produkcyjnych: produktów spożywczych (placentów, suszonych i wędzonych wędlin etc.) oraz produkcji mebli tapicerowanych; rozbudowę kolejnych dwóch zakładów: produkcji odzieży ochronnej i mieszalni betonu; wyposażenie nowej cukierni oraz modernizację folii ogrodniczych do upraw kwiatowych. Intencją projektu jest również zastąpienie (często niszczącej) konkurencji na szczeblu lokalnym, rozwojem form długofalowej kooperacji i specjalizacji z wykorzystaniem innowacyjnych koncepcji i rozwiązań technologicznych. Rezultaty projektu będą również służyły krajowej sieci doradztwa ACSA (lokalnej organizacji partnerskiej) jako modelowe obiekty w działalności edukacyjnej i promocji rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej wśród kobiet. Wdrożenie projektu zakłada utworzenie w miejscowościach wiejskich, nowych 59 miejsc pracy i osiągnięcie (w latach 2022-2024) wzrostu łącznych przychodów ze sprzedaży o ponad 100% (z 467 850 EUR w 2021 do 958 500 EUR w 2024). Projekt ma charakter ponadregionalny, jest realizowany w 8 miejscowościach położonych w 6 regionach Mołdawii. Jest zgodny z Narodową Strategią Rozwoju Mołdawii „Mołdawia 2030”, Narodową Strategią Rozwoju Rolnictwa i Wsi oraz uzyskał rekomendację Ministerstwa Rolnictwa Republiki Mołdawii. Pomimo wyjątkowo niesprzyjających uwarunkowań zewnętrznych związanych z Covid19 i wojną na Ukrainie (co skutkuje w Mołdawii bardzo wysoką inflacją i dużym zubożeniem społeczeństwa) zakładane na 2022r. cele i rezultaty projektu zostały wypełnione, a nawet znacznie przekroczone. W 2023r. planowane dynamika wzrostu została utrzymana.

Zakładane cele bezpośrednie:
1. Usunięcie barier rozwoju 6 ośrodków kobiecej przedsiębiorczości wiejskiej
2. Wzrost produkcji i sprzedaży własnych produktów
3. Rozwój potencjału eksportowego
4. Tworzenie lokalnych miejsc pracy
5. Poprawa warunków i bezpieczeństwa pracy
zostały w pełni osiągnięte.
Pierwotnie zaplanowane efekty w 2023r. w postaci wzrostów: zatrudnienia do 86 osób (planowano do 78 osób) i sprzedaży do 902 000 EUR (planowano 784 000 EUR) zostały osiągnięte, a nawet znacznie przekroczone. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu beneficjentek projektu i umiejętności dostosowania się do wymagań lokalnego rynku udało się osiągnąć bardzo dobre wyniki pomimo niesprzyjających uwarunkowań zewnętrznych związanych z sytuacją postcovidową (zachorowania personelu) i wojną na Ukrainie (co skutkuje w Mołdawii bardzo wysoką inflacją i dużym zubożeniem społeczeństwa).

W 2023r. uzyskano następujące bezpośrednie rezultaty projektu:

1. SRL SVV Food City, wsie Chismea i Domulgeni – zakończony drugi etap budowy zakładu produkcyjnego ponad 150m2 (wkład własny). Wdrożono również drugi etap wyposażenia zakładu, zakupiono zgodnie z planem (dotacja i wkład własny) nadziewarkę do kiełbas, Frey F-LINE F60 A z oprzyrządowaniem (odkręcarką do nadziewarki FREY DHGA). Dodatkowo w ramach wkładu własnego beneficjentki zakupiono pakowarkę próżniową Polar 2-50. Wszystkie urządzenia o łącznej wartości ok. 60 tys. EUR zostały zakupione w Polsce. Drugi etap wyposażenia zakładu pozwolił na utworzenie dość nowoczesnej i wydajnej linii do produkcji szerokiego asortymentu wędlin. W ramach wkładu własnego w zakładzie wybudowano również komory wędzarnicze i zainstalowano system monitoringu.
Wskaźniki: wzrost własnej produkcji z 5 do 7 ton, przychodów ze sprzedaży produktów do 45 000 EUR (planowano do 41 000 EUR) i zatrudnienia z 15 do 24 osób (planowano do 22 osób).
2. SRL Masa Noastra, wieś Brăviceni i Kiszyniów. W 2023r. zakupione zostały (w ramach dotacji i wkładu własnego): mikrobus – chłodnia, miksery do ciast (uniwersalny, planetarny i zanurzeniowy), lodówki, urządzenie i formy do produkcji tart, formy piekarnicze oraz inne przybory do produkcji cukierniczej i transportu wyrobów gotowych (pistolet cukierniczy z wężem i sprężarką, młynek do cukru pudru, rondle cukiernicze, stojaki do tortów, maty piekarnicze, formy silikonowe, urządzenia do temperowania i podgrzewania czekolady, pojemniki wielokrotnego użytku do przewozu wyrobów cukierniczych etc.).
Wskaźniki: wzrost własnej produkcji do 1700 kg (planowano do 1200 kg), przychodów ze sprzedaży z planowanych do 24 000 EUR (planowano do 21 000 EUR) i zatrudnienia do 4 osób (planowano do 3 osób).
3. G.T. “Duda Valentina”, wieś Slobozia Dușca. Zakończony remont drugiej folii ok. 200 m2 do upraw kwiatowych (wkład własny i dotacja) oraz zakupione w ramach dotacji 100 szt. innowacyjnych stołów uprawowych do sadzonek z automatycznymi systemy nawadniania, filtrami, wielokrotnymi formami doniczkowymi i substratem do sadzonek. Pierwotnie planowano zakup 15szt. stołów o dużych rozmiarach, jednak ostatecznie zostały zakupione w większej ilości mniejsze (łatwiejsze w obsłudze i bardziej elastyczne w wykorzystaniu powierzchni różnych folii ogrodniczych).
Wskaźniki: wzrost własnej produkcji kwiatów do 32 000 doniczek (planowano do 29 000 doniczek), przychodów ze sprzedaży produktów do 31 000 EUR (planowano do 26 000 EUR) i zatrudnienia do 5 osób (planowano do 4 osób).
4. SRL ,,Textile-Contact”, wieś Peresecina. Zakończona (w ramach dotacji i wkładu własnego) adaptacja pomieszczeń o powierzchni ok. 270 m2 (docieplenie, posadzki, instalacje, pomieszczenia produkcyjne i sanitarne) dzięki czemu nastąpiła istotna poprawa warunków pracy personelu.
Wskaźniki: wzrost własnej produkcji odzieży ochronnej do 12 200 szt. (planowano do 11 800 szt.), przychodów ze sprzedaży produktów do 220 000 EUR (planowano do 212 000 EUR) i zatrudnienia do 16 osób (planowano do 15 osób).
5. I.I. BELEI IGOR, wieś Cupcini. Zakupione formy i elementy szalunków do produkcji wyrobów betonowych (w ramach dotacji i wkładu własnego), co pozwoliło na rozszerzenie asortymentu produkowanych wyrobów.
Wskaźniki: niestety ze względu na ograniczenia zamówień publicznych nastąpił tylko bardzo niewielki wzrost produkcji z 4600 do 4620 ton (planowano do 5800 ton), jednak rozszerzenie asortymentu przyniosło wzrost przychodów ze sprzedaży produktów do 250 000 EUR (planowano do 242 000 EUR) i zatrudnienia do 20 osób (planowano do 19 osób).
6. SRL “RINADOR LUX", wieś Sărata-Galbenă. Zakończony drugi etap budowy pomieszczeń produkcyjnych ponad 800m2 (wkład własny). Cała produkcja została w 2023 roku przeniesiona do nowego zakładu. Została zakupiona i zainstalowana automatyczna piła panelowa pozioma GABBIANI P60 oraz przeszkoleni pracownicy do obsługi (w ramach dotacji i wkładu własnego).
Wskaźniki: wzrost sprzedaży do 2800 (planowano do 2200) kompletów mebli, przychodów ze sprzedaży produktów do 332 000 EUR (planowano do 242 000 EUR) i zatrudnienia do 17 osób (planowano do 15 osób).

Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.

Zakończono realizację drugiego modułu projektu DWR/PPR 2021/012/3/2022 „Wsparcie kompleksowego rozwoju pszczelarstwa w Mołdawii”

Projekt współfinansowany z budżetu państwa w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w wysokości 778 540,00 zł.

Rozwój gospodarczy Mołdawii jest w znacznym stopniu uzależniony od rolnictwa. Wydajność w sektorze upraw rolniczych (wg. badań naukowych) zależy w ponad 80% od zapylaczy (głównie pszczół). W związku z powyższym jest pilna potrzeba wzrostu liczby pasiek, niestety ograniczony popyt na produkty pszczelarskie na rynku lokalnym hamuje rozwój tego strategicznie ważnego sektora. Dlatego w ramach realizacji projektu zaplanowano stworzenie warunków do poprawy jakości, rozwoju kooperacji i wzrostu eksportu miodu (głównie na rynki UE), co w przyszłości pozwoli na dalszy rozwój pszczelarstwa na szczeblu lokalnym. Celem projektu jest wsparcie kompleksowego rozwoju pszczelarstwa. Projekt jest realizowany w latach 2021-2023, obejmuje całościowe i wielostronne wsparcie w zakresie edukacji, hodowli pszczół, przetwórstwa, sprzedaży lokalnej i eksportu produktów pszczelarskich oraz stworzenia stabilnych warunków dalszego zrównoważonego rozwoju całego sektora. Zakłada zastąpienie, często niszczącej, konkurencji na szczeblu lokalnym, rozwojem form długofalowej kooperacji i specjalizacji. W ramach projektu okazano wsparcie w zakresie: doposażenia Ośrodka Szkolenia Pszczelarzy oraz modelowej pasieki i przetwórni miodu, modernizacji regionalnej bazy pszczelarskiej, wyposażenia Centrum Rozwoju Pszczelarstwa, rozwoju spółdzielni produkcyjnej produktów pszczelarskich i unowocześnienia zakładu eksportu miodu. Wdrożenie projektu pozwoli na utworzenie (do końca 2023r.) w miejscowościach wiejskich, nowych 59 miejsc pracy i osiągnięcie (w latach 2021-2023) wzrostu łącznych przychodów ze sprzedaży o ok.180%. Rezultaty projektu służą również sieci doradztwa ACSA jako modelowe obiekty w działalności edukacyjnej i promocji rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej. Projekt ma charakter ponadregionalny, realizacja przebiega w 6 wsiach położonych w 4 regionach Mołdawii. Jest zgodny z Narodową Strategią Rozwoju Mołdawii i uzyskał rekomendację Ministerstwa Rolnictwa, Rozwoju Regionalnego i Środowiska Republiki Mołdawii.

Zakładane cele bezpośrednie:
1. Usunięcie barier rozwoju 6 ośrodków pszczelarstwa w Mołdawii
2. Wzrost produkcji i sprzedaży produktów pszczelarskich
3. Poprawa wyników ekonomicznych podmiotów gospodarczych uczestniczących w realizacji projektu
4. Rozwój potencjału eksportowego
5. Tworzenie lokalnych miejsc pracy
zostały w pełni osiągnięte.
Planowane efekty w postaci wzrostów: produkcji miodu (własnej i od dostawców) do 598 ton (planowano do 566 ton) i sprzedaży do 2 062 000 EUR (zgodnie z planem), w tym eksportu do 1 446 500 EUR (planowano do 1 208 400) zostały osiągnięte. Intensywne poszukiwania zagranicznych rynków zbytu dało dobre efekty w postaci znacznego wzrostu eksportu produktów pszczelarskich. Niestety nie udało się osiągnąć planowanego poziomu zatrudnienia: planowano wzrost do 65 osób, udało się osiągnąć wzrost tylko do 48 osób. Główną przyczyną są opóźnienia w uruchomieniu pełnej produkcji w nowych obiektach Centrum Rozwoju Pszczelarstwa, „GHIDAPISGRUP”, wieś Cojușna i Spółdzielni produkcyjnej „Sandic Honey Group”, wieś Peresecina. Ze względu na Covid19 i wojnę na Ukrainie dostawy części urządzeń (które są nabywane poza ramami niniejszego projektu) zostały znacznie opóźnione i osoby do obsługi nie zostały jeszcze zatrudnione.

W 2022r. uzyskano następujące bezpośrednie rezultaty projektu:

1. Ośrodek Szkolenia Pszczelarzy, SRL Biohoney, wieś Minjir. Zakupione zostały dwie platformy i utworzona innowacyjna „pasieka na kołach” oraz mechaniczny podnośnik o udźwigu 1500 kg do transportu beczek z miodem (z dotacji i wkładu własnego beneficjenta). Wskaźniki: wzrost produkcji własnego miodu do 42 ton (planowano do 14 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich do 100 000 EUR (planowano do 78 000 EUR), w tym eksportu 0 EUR (planowano 14 800 EUR) i zatrudnienia do 8 osób (planowano do 9 osób).
2. Regionalna modelowa pasieka, G.Ţ.”Vieru Ion Tudor-Zaim“, wieś Zaim. Zakupiony został (z dotacji) specjalistyczny sprzęt: komora do dekrystalizacji miodu, pompa i filtr do miodu, urządzenie do wytapiania wosku, homogenizator na 2500 litrów oraz mikser RTS 50 litrów. Ule "weselne" w ilości ponad 400 szt. do hodowli matek pszczelich beneficjent zakupił we własnym zakresie. Wskaźniki: wzrost produkcji własnego miodu do 11 ton (planowano do 12 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich do 90 000 EUR (planowano do 66 000 EUR) w tym eksportu do 17 500 EUR (planowano do 24 600 EUR) i zatrudnienia do 5 osób (zgodnie z planem).
3. Regionalna baza pszczelarska, SRL Carpatina Impex, wieś Pelivan. W 2022 r. w ramach dotacji i wkładu własnego zakupiono samochód dostawczy-chłodnię. Wskaźniki: wzrost produkcji własnego i zakupionego miodu do 20 ton (planowano do 17 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich do 232 000 EUR (planowano do 221 000 EUR), w tym eksportu do 80 000 EUR (planowano do 156 000 EUR) i zatrudnienia do 6 osób (planowano do 7 osób).
4. Centrum Rozwoju Pszczelarstwa, „GHIDAPISGRUP”, wieś Cojușna. Zakończono budowę (w ramach wkładu własnego) najnowocześniejszego i obecnie największego tego typu obiektu w Mołdawii do przetwarzania, pakowania i przechowywania produktów pszczelarskich. Zakupiono (z dotacji i wkładu własnego) homogenizator do miodu o pojemności po 20 000 l. i wybudowano (wkład własny) komorę do dekrystalizacji miodu (10t.). Wskaźniki: wzrost produkcji miodu (własnego i od dostawców) do 65 ton (planowano do 74 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich do 185 000 EUR (planowano do 386 000 EUR), w tym eksportu do 48 000 EUR (planowano do 131 000 EUR) i zatrudnienia do 9 osób (planowano do 15 osób). Beneficjent skupił się na dokończeniu budowy największego i najbardziej nowoczesnego obiektu do przetwórstwa miodu w Mołdawii. Niestety uruchomienie laboratorium i przeważającej części produkcji odbędzie się dopiero w 2023r. ze względu na opóźnienia dostaw sprzętu z powodu Covid19 i wojny na Ukrainie (co wpłynie na wzrost zatrudnienia).
5. Spółdzielnia produkcyjna „Sandic Honey Group”, wieś Peresecina. Zakupiono i zainstalowano panele fotowoltaiczne o mocy 150 kW (z dotacji i wkładu własnego). Wskaźniki: wzrost produkcji miodu (własnego i od dostawców) do 82 ton (planowano do 77 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich do 384 EUR (planowano do 346 000 EUR), w tym eksportu do 250 000 EUR (planowano do 128 000 EUR) i zatrudnienia do 8 osób (planowano do 15 osób). Główną przyczyną niższego zatrudnienia są opóźnienia w uruchomieniu pełnej produkcji w nowym i bardzo nowoczesnym obiekcie. Wynikają one z problemów w dostawach spowodowanych Covid19 i wojną na Ukrainie.
6. Zakład eksportu produktów pszczelarskich, „VISAPINA-IMPEX” SRL, Orhei. Zakupiono (z dotacji i wkładu własnego) następujące urządzenia: komory dekrystalizcyjne na beczki 300l. (łącznie 3 szt.), zbiornik nierdzewny 1000 L. z płaszczem grzewczym (homogenizatorem) i zintegrowanym stojakiem oraz podnośnik hydrauliczny do załadunku i wyładunku beczek. Wskaźniki: wzrost sprzedaży miodu do 378 ton (planowano do 372 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich 1 071 000 EUR (planowano do 965 000 EUR), w tym eksportu do 1 071 000 EUR (planowano do 754 000 EUR) i zatrudnienia do 12 osób (planowano do 14 osób).

Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.

Zakończono realizację pierwszego modułu projektu DWR/PPR2022/002/3/2022 „Rozwój kobiecej przedsiębiorczości w regionach wiejskich Mołdawii”

Projekt współfinansowany z budżetu państwa w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w wysokości 734 930,00 zł.

Celem projektu jest pomoc w rozwoju kobiecej lokalnej przedsiębiorczości w regionach wiejskich Mołdawii. Projekt jest realizowany w latach 2022-2024, obejmuje wielostronne wsparcie w zakresie inwestycyjnym, edukacyjnym, budowania relacji biznesowych etc. Realizacja projektu jest praktycznym przykładem bardzo zróżnicowanych możliwości prowadzenia działalności gospodarczej przez kobiety pochodzące ze środowisk wiejskich. W ramach projektu przewidziano budowę i wyposażenie dwóch zakładów produkcyjnych: produktów spożywczych (placentów, suszonych i wędzonych wędlin etc.) oraz produkcji mebli tapicerowanych; rozbudowę kolejnych dwóch zakładów: produkcji odzieży ochronnej i mieszalni betonu; wyposażenie nowej cukierni oraz modernizację folii ogrodniczych do upraw kwiatowych. Intencją projektu jest również zastąpienie (często niszczącej) konkurencji na szczeblu lokalnym, rozwojem form długofalowej kooperacji i specjalizacji z wykorzystaniem innowacyjnych koncepcji i rozwiązań technologicznych. Rezultaty projektu będą również służyły krajowej sieci doradztwa ACSA (lokalnej organizacji partnerskiej) jako modelowe obiekty w działalności edukacyjnej i promocji rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej wśród kobiet. Wdrożenie projektu pozwoli na utworzenie w miejscowościach wiejskich, nowych 59 miejsc pracy i osiągnięcie (w latach 2022-2024) wzrostu łącznych przychodów ze sprzedaży o ponad 100% (z 467 850 EUR w 2021 do 958 500 EUR w 2024). Projekt ma charakter ponadregionalny, jest realizowany w 8 miejscowościach położonych w 6 regionach Mołdawii. Jest zgodny z Narodową Strategią Rozwoju Mołdawii „Mołdawia 2030”, Narodową Strategią Rozwoju Rolnictwa i Wsi oraz uzyskał rekomendację Ministerstwa Rolnictwa Republiki Mołdawii. Pomimo wyjątkowo niesprzyjających uwarunkowań zewnętrznych związanych z Covid19 i wojną na Ukrainie (co skutkuje w Mołdawii bardzo wysoką inflacją i dużym zubożeniem społeczeństwa) zakładane na 2022r. cele i rezultaty projektu zostały wypełnione, a nawet znacznie przekroczone.

Zakładane cele bezpośrednie:

1. Stworzenie stabilnych podstaw rozwojowych 6 ośrodków kobiecej przedsiębiorczości wiejskiej

2. Rozwój potencjału produkcyjnego i podaży produktów

3. Poprawa sytuacji ekonomicznej beneficjentów

4. Lepsze warunki rozwoju eksportu

5. Nowe miejsca pracy ze szczególnym uwzględnieniem zatrudnienia kobiet

zostały w pełni osiągnięte.

Planowane efekty w postaci wzrostów: zatrudnienia z 53 do 70 osób (planowano do 57 osób) i sprzedaży z 467 850 do 768 500 EUR (planowano 585 000 EUR) zostały osiągnięte, a nawet znacznie przekroczone. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu beneficjentek projektu udało się osiągnąć bardzo dobre wyniki pomimo wyjątkowo niesprzyjających uwarunkowań zewnętrznych związanych z Covid19 i wojną w Ukrainie.

W 2022r. uzyskano następujące bezpośrednie rezultaty projektu:

1. SRL SVV Food City, wsie Chismea i Domulgeni – zakończona adaptacja pomieszczenia ok. 40 m2 i pierwszego etapu budowy nowego zakładu produkcyjnego ok. 200m2, zakupione: automatyczny kuter masarski, dwie nadziewarki i masownica próżniowa (powstała bazowa, ale dość nowoczesna i wydajna, linia do produkcji wędlin). Pozwoliło to na wzrost własnej produkcji z 4 ton do 5 ton, przychodów ze sprzedaży produktów do 33 000 EUR (zgodnie z planem) i zatrudnienia z 10 do 14 osób (planowano do 15 osób).

2. SRL Masa Noastra, wieś Brăviceni i Kiszyniów. Zakończona adaptacja pomieszczenia 108 m2, zakupiony piec piekarniczy, zamrażarka szokowa i lodówka, formy do ciast oraz mały samochód chłodnia do transportu wyrobów. Dało to możliwość wzrostu własnej produkcji do 526 kg (planowano do 400 kg), przychodów ze sprzedaży do 10 000 EUR (planowano do 7 000 EUR) i zatrudnienia do 3 osób (planowano do 2 osób).

3. G.T. “Duda Valentina”, wieś Slobozia Dușca. Zakończony remont pierwszej folii ok. 200 m2 oraz zakupione 100 szt. innowacyjnych stołów uprawowych do sadzonek z automatycznymi systemy nawadniania i filtrami. Dzięki temu uzyskano wzrost własnej produkcji kwiatów do 30 000 doniczek (planowano do 26 000 doniczek), przychodów ze sprzedaży produktów do 22 500 EUR (planowano do 22 000 EUR) i zatrudnienia do 3 osób (zgodnie z planem).

4. SRL ,,Textile-Contact”, wieś Peresecina. Zakończona adaptacja pomieszczeń poddasza o pow. ok 275 m2, zakupiono 3 profesjonalne 15 igłowe maszyny i urządzenia krawieckie z oprogramowaniem do haftów. Nastąpił wzrost własnej produkcji odzieży ochronnej do 10 800 szt. (planowano do 9 100 szt.), przychodów ze sprzedaży produktów do 210 000 EUR (planowano do 157 000 EUR) i zatrudnienia do 15 osób (planowano do 12 osób).

5. I.I. BELEI I., wieś Cupcini. Zakupiona nowoczesna precyzyjna mieszalnia do wyrobów betonowych FAST500S i przeszkoleni pracownicy, co zapewniło wzrost własnej produkcji do 5020 ton (planowano do 4600 ton), przychodów ze sprzedaży produktów do 291 000 EUR (planowano do 169 000 EUR) i zatrudnienia do 19 osób (planowano do 14 osób).

6. SRL “RINADOR LUX", wieś Sărata-Galbenă. Zakończony pierwszy etap budowy pomieszczeń ponad 800m2. Zakupiona automatyczna okleinarka jednostronna Olimpic K230 evo i przeszkoleni pracownicy obsługi. Pozwoliło to na wzrost sprzedaży do 2400 (planowano do 1900) kompletów mebli, przychodów ze sprzedaży produktów do 225 000 EUR (planowano do 198 000 EUR) i zatrudnienia do 16 osób (planowano do 11 osób).

Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.

Zakończono realizację pierwszego modułu projektu DWR/PPR 2021/012/3/2021 „Wsparcie kompleksowego rozwoju pszczelarstwa w Mołdawii”

Projekt współfinansowany z budżetu państwa w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w wysokości 663 930,00 zł.

Zakładane cele bezpośrednie:
1. Stworzenie stabilnych podstaw rozwojowych 6 ośrodków rozwoju pszczelarstwa w Mołdawii
2. Rozwój potencjału produkcyjnego i podaży produktów pszczelarskich
3. Poprawa sytuacji ekonomicznej beneficjentów
4. Lepsze warunki rozwoju eksportu
5. Nowe miejsca pracy w sektorze pszczelarskim
zostały w pełni osiągnięte.
Planowane efekty w postaci wzrostów:
- zatrudnienia z 29 do 42 osób (zgodnie z planem),
- produkcji własnej z 391 ton do 527 ton (planowano 484 tony)
- sprzedaży z 910 do 1.578 tys. EUR (planowano 1.486 tys. EUR), w tym eksportu z 530 do 1.182 tys. EUR (planowano 987,3 tys. EUR)
zostały osiągnięte, a w większości przekroczone.

W 2021r. uzyskano następujące bezpośrednie rezultaty projektu:

1. Ośrodek Szkolenia Pszczelarzy, SRL Biohoney, wieś Mingir, został doposażony w innowacyjną automatyczną linię do odsklepiania i wirowania miodu (wkład własny i dotacja). Wskaźniki: wzrost (w latach 2020-2021) własnej produkcji miodu z 7 ton do 22 ton (planowano do 10 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich z 38 000 EUR do 61 000 EUR (planowano 59 000 EUR, w tym eksportu z zera do 7 100 EUR) i zatrudnienia z 2 do 5 osób (planowano do 4 osób). Niestety ze względu na bardzo późne ogłoszenie wyników konkursu i ograniczenia Covid19 beneficjent nie mógł nawiązać bezpośrednich kontaktów z potencjalnymi importerami zagranicznymi, dlatego cała produkcja została sprzedana na rynku lokalnym.

2. Regionalna modelowa pasieka, G.Ţ.”Vieru Ion Tudor-Zaim“, wieś Zaim. Zakończona została budowa i wyposażenie hali przetwórni miodu (w ramach wkładu własnego rzeczowego beneficjenta), zakupiona i zainstalowana linia do rozlewu miodu w pojemniki szklane (w ramach dotacji). Wskaźniki: wzrost (w latach 2020-2021) własnej produkcji miodu z 3 ton do 10 ton (planowano do 7 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich z 16 000 EUR do 29 000 EUR (planowano do 28 000 EUR, w tym eksportu z zera do 12 200 EUR) i zatrudnienia z 3 do 4 osób (zgodnie z planem). Ze względu na bardzo późne ogłoszenie wyników konkursu i ograniczenia Covid19 beneficjentowi nie udało się nawiązać bezpośrednich kontaktów z importerami zagranicznymi, dlatego cała produkcja została sprzedana na rynku krajowym.

3. Regionalna baza pszczelarska, SRL Carpatina Impex, wieś Pelivan. Zakupiono ze środków dotacji wialnię i suszarnię do pyłku pszczelego i 4 automaty do sprzedaży miodu oraz w ramach wkładu własnego rzeczowego urządzenia pakujące, chłodziarkę do surowca i homogenizator. Osiągnięte wskaźniki: wzrost (w latach 2020-2021) własnej produkcji miodu z 8 ton do 9 ton (planowano 11 ton, niestety kilka pasiek zostało utraconych ze względu na niewłaściwe stosowanie środków ochrony roślin przez okolicznych rolników). Tym niemniej baza pszczelarska zwiększyła przychody ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich i usług z 132 000 EUR do 186 000 EUR (planowano do 172 000 EUR, w tym eksport z 118 000 EUR do 132 000 EUR) i zatrudnienia z 4 do 5 osób (zgodnie z planem). Ze względu na ograniczenia Covid19 beneficjentowi nie udało się nawiązać kontaktów z importerami zagranicznymi, dlatego cała produkcja została sprzedana na rynku lokalnym.

4. Centrum Rozwoju Pszczelarstwa, „GHIDAPISGRUP”, wieś Cojușna. Wybudowany został (wkład własny) nowoczesny budynek Centrum Rozwoju Pszczelarstwa (pomieszczenia: laboratorium, magazyny przyjęcia surowców pszczelarskich i hale do dalszego ich przetwórstwa, magazyny produktów gotowych, rampa załadunkowa, pomieszczenia socjalne etc.). Trwają ostatnie prace instalacyjne i zagospodarowania terenu na zewnątrz. Zakupione zostały w ramach dotacji wysokowydajne urządzenia do pasteryzacji miodu (co zapobiega między innymi jego krystalizacji w okresie ok. 6 miesięcy). Wskaźniki: wzrost (w latach 2020-2021) własnej produkcji miodu z 18 ton do 48 ton (planowano do 42 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich z 69 000 EUR do 72 000 EUR (planowano do159 000 EUR, w tym eksport z zera do 74 000 EUR ) i zatrudnienia z 3 do 4 osób (planowano do 7 osób). Niestety ze względu na ogromne zaangażowanie beneficjenta w budowę nowego obiektu (ze względu na podłoże należało zmodyfikować projekt budowlany dodając podpiwniczenie, w rezultacie powstał obiekt o znacznie większej powierzchni - ok. 4500 m2) części produktów pszczelarskich nie udało się sprzedać w 2021roku (pozostają one w magazynie) i stąd znacznie niższe wskaźniki sprzedaży w stosunku do planowanych. Dodatkowo ograniczenia związane z Covid19 nie pozwoliły nawiązać kontaktów z importerami zagranicznymi, dlatego cała produkcja została sprzedana na rynku krajowym.

5. Spółdzielnia produkcyjna „Sandic Honey Group”, wieś Peresecina. Wybudowany został ( w ramach wkładu własnego najnowocześniejszy i obecnie największy tego typu obiekt w Mołdawii do przetwarzania, pakowania i przechowywania produktów pszczelarskich. W ramach dotacji zakupiono i zainstalowano linię do produkcji karm dla pszczół (pierwszą tego typu w kraju, która pozwoli na znaczne ograniczenie importu). Wskaźniki: wzrost (w latach 2020-2021) własnej produkcji miodu z 50 ton do 60 ton (planowano do 72 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich z 151 000 EUR do 249 000 EUR (planowano do 247 000 EUR), w tym eksportu z zera do 201 000 EUR (planowano do 69 000 EUR) i zatrudnienia z 7 do 11 osób (planowano do 10 osób). Produkcja własna rosła wolniej niż zaplanowano ze względu na bardzo duże zaangażowanie czasowe beneficjentów w budowę nowego obiektu oraz intensywne poszukiwanie zagranicznych rynków zbytu.

6. Zakład eksportu produktów pszczelarskich, „VISAPINA-IMPEX” SRL, Orhei. Zgodnie z planem została zakupiona i zainstalowana zautomatyzowana linia do pakowania miodu w słoiki. Osiągnięte wskaźniki: wzrost (w latach 2020-2021) sprzedaży miodu z 305 ton do 378 ton (planowano 342 ton), przychodów ze sprzedaży wszystkich produktów pszczelarskich z 504 000 EUR do 981 000 EUR (planowano 821 000 EUR), w tym eksportu z 412 000 EUR do 981 000 EUR (planowano do 693 000 EUR) i zatrudnienia z 10 do 13 osób (planowano do 12 osób).

Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.